Δήλωση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας κ. Αθανάσιου Ορφανίδη στη συνάντηση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού
05/12/2011
Θέλω να ευχαριστήσω την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού για την ευκαιρία που μου δίνει να καταθέσω τις απόψεις μου για τον Προϋπολογισμό του 2012, ενός έτους εξαιρετικά κρίσιμου για τη μελλοντική πορεία της κυπριακής οικονομίας. Στόχος μου είναι να συμβάλω στον διάλογο που διεξάγεται σε σχέση με τα μέτρα αντιμετώπισης της σοβαρής δημοσιονομικής επιδείνωσης των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, τη συνεπακόλουθη απώλεια της αξιοπιστίας της χώρας και του πλήρους αποκλεισμού της από τις διεθνείς αγορές τους τελευταίους έξι μήνες. Πρώτα όμως, θα ήθελα να χαιρετίσω τη συναίνεση που επιτέλους επιτεύχθηκε την περασμένη Παρασκευή στη σύσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας με τους πολιτικούς αρχηγούς αναφορικά με την υιοθέτηση ουσιαστικών μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Η κυπριακή οικονομία παρουσιάζει έντονα σημάδια ύφεσης. Μετά τη θετική ανάπτυξη που παρουσιάστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2011, από το τρίτο τρίμηνο παρουσιάζεται αισθητή μείωση. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν στις 10 Νοεμβρίου, ο ρυθμός μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ στη χώρα μας για όλο τον χρόνο προβλέπεται να είναι σχεδόν μηδενικός. Μηδενική προβλέπεται να είναι η ανάπτυξη και το 2012, γεγονός που συνεπάγεται σημαντική αύξηση της ανεργίας πάνω από το 8%, ποσοστό πρωτόγνωρο για την κυπριακή οικονομία. Η Επιτροπή επιβεβαίωσε επίσης την επιδείνωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Συγκεκριμένα, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης τοποθετείται από την Επιτροπή στο 6,7% του ΑΕΠ το 2011, αισθητά μεγαλύτερο από το ήδη προβληματικό έλλειμμα των προηγούμενων δύο χρόνων.
Η σημαντικότερη συνέπεια της δημοσιονομικής επιδείνωσης των τελευταίων χρόνων είναι η απώλεια της αξιοπιστίας μας ως κράτος, με αποτέλεσμα να έχουμε αποκλειστεί πλήρως από τις διεθνείς αγορές από τον Μάιο του 2011. Οι αποδόσεις των κυπριακών ομολόγων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, σε επίπεδα χωρών που βρίσκονται εντός του μηχανισμού στήριξης. Αυτό δυστυχώς αντικατοπτρίζει την ανησυχία των διεθνών επενδυτών για τη φερεγγυότητα της Δημοκρατίας, κάτι που θέτει σε κίνδυνο το ρόλο της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που είναι καίριο για τον τόπο μας να ανατραπεί αμέσως αυτή η εικόνα. Δεν είναι δυνατόν οι ξένοι επενδυτές να μας εμπιστεύονται τα δικά τους κεφάλαια όταν αμφισβητούν ότι εμείς μπορούμε να διαχειριστούμε σωστά τα δικά μας.
Η απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών προς ένα κράτος, θέτει το τραπεζικό του σύστημα κάτω από τρομερή πίεση. Η επιδείνωση της αξιοπιστίας ενός κράτους καθιστά δυσκολότερη την αντιμετώπιση κραδασμών από το τραπεζικό σύστημα αφού αυξάνει σημαντικά το κόστος χρηματοδότησης και άντλησης κεφαλαίων. Γι’ αυτό τον λόγο η ευρωστία του τραπεζικού συστήματος μιας χώρας είναι αλληλένδετη με τη δημοσιονομική της κατάσταση.
Θεωρώ πολύ θετικό το ότι η κρισιμότητα της κατάστασης έχει αναγνωριστεί. Η Κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα έχουν αναγνωρίσει δημόσια την ανάγκη περιορισμού των δημόσιων δαπανών συμπεριλαμβανομένης και της παγοποίησης του κρατικού μισθολογίου για δύο χρόνια. Αυτά τα μέτρα αν και δεν αντικατοπτρίζονται στον Προϋπολογισμό για το έτος 2012 που έχουμε σήμερα μπροστά μας, εντούτοις, με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν την Παρασκευή αναμένω ότι θα εφαρμοστούν πλήρως. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις αντιδράσεις των αγορών με την ελπίδα ότι η πολιτική συναίνεση που επιτεύχθηκε την περασμένη Παρασκευή θα μετρήσει ουσιαστικά προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Οφείλω όμως να επισημάνω πως καθοριστικό παράγοντα στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα διαδραματίσει και η συναίνεση που ελπίζω να εξασφαλιστεί και από τους κοινωνικούς εταίρους.
Επομένως, με βάση τις προαναφερθείσες ανησυχίες και προβληματισμούς για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών, θα πρέπει άμεσα να υλοποιηθούν στην ολότητα τους τα συμπληρωματικά μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που συμφωνήθηκαν, να παρακολουθούνται οι εξελίξεις αλλά και να εξεταστούν άμεσα περαιτέρω διαρθρωτικές αλλαγές με έμφαση στον περιορισμό των δημοσίων δαπανών. Η επανάκτηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη και εξάλειψη της μάστιγας της ανεργίας.
